Celem nauki zawodu jest opanowanie przez ucznia - młodocianego pracownika - umiejętności praktycznych i teoretycznych w zawodzie oraz potwierdzenie ich dowodem kwalifikacji - świadectwem czeladniczym, uzyskanym po pozytywnie zdanym egzaminie. Umożliwia ono zatrudnienie na stanowisku wymagającym kwalifikacji zawodowych w Polsce oraz krajach UE i EOG.

Czas trwania nauki zawodu

Przygotowanie zawodowe młodocianych pracowników, odbywające się w formie nauki zawodu, trwa 36 m-cy. W wyjątkowych przypadkach izba rzemieślnicza, na wniosek ucznia i za zgodą pracodawcy, może przedłużyć lub skrócić okres nauki  (wniosek w załączeniu).

WNIOSEK skrócenie - przedłużenie.pdf

Nauka zawodu składa się z dwóch integralnych, równolegle realizowanych części:

• praktycznej - zorganizowanej w zakładzie rzemieślniczym (zajęcia praktyczne z młodocianymi pracownikami mogą prowadzić pracodawcy lub zatrudnieni pracownicy posiadający kwalifikacje zawodowe i pedagogiczne),
• teoretycznej - zorganizowanej w placówce szkolnej.
   

Aby podjąć naukę zawodu w zakładzie rzemieślniczym uczeń musi spełniać następujące warunki:

• ukończony 15 rok życia,
• ukończona szkoła podstawowa,
• stan zdrowia pozwalający na podjęcie nauki zawodu, a następnie pracy.
   

Osoba, która ukończyła ośmioletnią szkołę podstawową, niemająca 15 lat, może być zatrudniona na zasadach określonych dla młodocianych w roku kalendarzowym, w którym ukończy powyższy wiek. Wymaga to jednak uzyskania pozytywnej opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej.

Osoba, która ukończyła 18 lat, w trakcie nauki w ośmioletniej szkole podstawowej, może być zatrudniona na zasadach określonych dla młodocianych w roku kalendarzowym, w którym ukończyła tę szkołę.

Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego

Podstawą organizacji nauki jest umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego, podpisywana pomiędzy pracodawcą rzemieślnikiem, a uczniem - młodocianym pracownikiem oraz jednym z rodziców lub prawnym opiekunem.

W związku z zawartą umową o pracę i faktem uczęszczania do szkoły zawodowej, młody człowiek uzyskuje podwójny status prawny tj. ucznia i pracownika młodocianego lub wyłącznie pracownika młodocianego, jeśli dokształcanie teoretyczne realizowane jest w systemie pozaszkolnym. Młodociani, którzy w okresie nauki zawodu ukończyli 18 lat, do czasu zakończenia nauki i/lub zdania egzaminu, traktowani są jako pracownicy młodociani.

Umowy dla młodocianych pracowników dokształcających się w szkołach branżowych I stopnia należy zawierać w okresie przyjmowania kandydatów do szkół ponadpodstawowych. W przypadku, gdy młodociany zdobywa wiedzę w systemie pozaszkolnym, podpisanie umowy może nastąpić w innym terminie.

Wynagrodzenie młodocianego pracownika

W okresie nauki młodociany pracownik podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu i otrzymuje od rzemieślnika wynagrodzenie. Minimalna stawka określona została w przepisach. Młodocianemu, w okresie nauki zawodu oraz przyuczenia do wykonywania określonej pracy, przysługuje wynagrodzenie obliczane w stosunku procentowym do przeciętnego, miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, w poprzednim kwartale, obowiązującego od pierwszego dnia następnego miesiąca po ogłoszeniu przez Prezesa GUS.

• w pierwszym roku nauki nie mniej niż 8%,
• w drugim roku nauki nie mniej niż 9%,
• w trzecim roku nauki nie mniej niż 10%.
   

Zakończeniem nauki zawodu u rzemieślnika jest egzamin czeladniczy zdawany przed komisją egzaminacyjną Izby Rzemieślniczej. Egzaminy czeladnicze przeprowadzają tylko i wyłącznie komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych.

Uzyskane świadectwo czeladnicze jest państwowym dokumentem potwierdzającym kwalifikacje zawodowe, uznawanym również poza granicami państwa polskiego. Młodociani, którzy wybrali dokształcanie teoretyczne w szkole, uzyskują dodatkowo świadectwo ukończenia Branżowej Szkoły I stopnia, co umożliwia im kontynuację nauki w szkole średniej i przystąpienie do egzaminu maturalnego.

Pomorska Izba Rzemieślnicza Małych i Średnich Przedsiębiorstw wydaje suplementy do świadectw czeladniczych i dyplomów mistrzowskich – Europass (w języku polskim i angielskim). Dokument zawiera szczegółowy opis umiejętności i kompetencji uzyskanych przez posiadacza dyplomu lub świadectwa zawodowego wraz ze wskazaniem zawodów dostępnych do wykonywania. Jest on honorowany na rynku pracy we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego.