Nauczanie dualne – najlepsza forma nauki przez praktykę

Nauczanie dualne - Praktyczne podejście do kształcenia młodzieży
Dynamiczny rozwój gospodarczy i technologiczny wymusza na edukacji konieczność zmiany i dostosowania, aby przygotowywała młodych ludzi do sprostania wymaganiom współczesnego rynku pracy. Jedną z najskuteczniejszych i najbardziej praktycznych metod jest nauczanie dualne, które łączy naukę w szkole z praktycznym doświadczeniem zawodowym. W tym kontekście Pomorska Izba Rzemieślnicza Małych i Średnich Przedsiębiorstw odgrywa istotną rolę w promowaniu i rozwijaniu dualnego systemu nauczania w województwie pomorskim.

Zalety nauki poprzez praktykę:

Nauczanie dualne umożliwia młodzieży zdobycie praktycznego doświadczenia zawodowego związanego z ich przyszłą karierą zawodową. Pracując w realnym środowisku zawodowym, uczniowie zdobywają cenne umiejętności praktyczne oraz wiedzę, czyli elementy niezbędne do wykonywania danego zawodu. Oprócz umiejętności zawodowych, uczniowie mają także okazję nauczyć się równie ważnych umiejętności miękkich, takich jak komunikacja, współpraca zespołowa i rozwiązywanie problemów. Są to niezbędne umiejętności, które przydadzą się zarówno w obszarze zawodowym, jak i życiowym.

Sam system nauczania dualnego jest realizowany przede wszystkim w szkołach branżowych. Uczeń jest jednocześnie młodocianym pracownikiem. W zawodach rzemieślniczych system dualny działa najbardziej wydajnie, ze względu na bogate doświadczenie zawodowe mistrzów szkolących w zawodach, profesjonalny nadzór i wsparcie ze strony organizacji rzemieślniczych oraz długą historię nauczania dualnego w rzemiośle. Ta formuła nauczania wykazuje się ogromną elastycznością, przez co może być dostosowana do aktualnych potrzeb rynku pracy i szybko reagować na zachodzące w nim zmiany. Dzięki temu młodzi ludzie kończący szkoły branżowe są w stanie sprostać określonym wymaganiom zawodowym, zwiększając tym samym swoje szanse na zatrudnienie po ukończeniu nauki. Ponadto uczniowie angażujący się w naukę dualną często wykazują się większą motywacją do nauki, ponieważ na bieżąco wykorzystują zdobytą wiedzę w praktyce. Dzięki tej motywacji osiągają lepsze wyniki w nauce, są bardziej zdeterminowani w osiąganiu celów zawodowych oraz budują sieci kontaktów zawodowych niezbędne do budowanie kariery zawodowej.

Celem nauki zawodu jest opanowanie przez młodocianego pracownika – ucznia – umiejętności praktycznych i teoretycznych w zawodzie oraz potwierdzenie ich dowodem kwalifikacji – świadectwem czeladniczym, uzyskanym po pozytywnie zdanym egzaminie w izbie rzemieślniczej. Świadectwo potwierdzone jest suplementem Europass, co umożliwia zatrudnienie na stanowisku wymagającym kwalifikacji zawodowych w Polsce oraz krajach UE i EOG.

Nauka zawodu składa się z dwóch integralnych, równolegle realizowanych części:
- praktycznej - zorganizowanej w zakładzie rzemieślniczym (zajęcia praktyczne z młodocianymi pracownikami mogą prowadzić pracodawcy lub zatrudnieni pracownicy posiadający kwalifikacje zawodowe i pedagogiczne),
- teoretycznej - zorganizowanej w placówce szkolnej.

Aby podjąć naukę zawodu w zakładzie rzemieślniczym młodociany pracownik musi spełniać następujące warunki:
- mieć ukończony 15 rok życia,
- mieć ukończoną szkołę podstawową,
- posiadać stan zdrowia pozwalający na podjęcie nauki zawodu, a następnie pracy.

Osoba, która ukończyła ośmioletnią szkołę podstawową, niemająca 15 lat, może być zatrudniona na zasadach określonych dla młodocianych w roku kalendarzowym, w którym ukończy powyższy wiek. Wymaga to jednak uzyskania pozytywnej opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej.

Z kolei osoba, która ukończyła 18 lat, w trakcie nauki w ośmioletniej szkole podstawowej, może być zatrudniona na zasadach określonych dla młodocianych w roku kalendarzowym, w którym ukończyła tę szkołę.

Rola nauczycieli praktycznej nauki zawodu w nauczaniu dualnym:

Nauczyciele praktycznej nauki zawodu w systemie dualnym odgrywają istotną rolę, pełniąc funkcję zarówno edukatorów, jak i mentorów zawodowych dla uczniów. Przygotowują oni programy nauczania, które integrują zarówno teoretyczną wiedzę, jak i praktyczne umiejętności zawodowe, zapewniając kompleksowe przygotowanie uczniów do pracy. Dzięki regularnemu śledzeniu postępów uczniów zarówno w zdobywaniu wiedzy teoretycznej, jak i praktycznych umiejętności, mają możliwość zapewnić im odpowiednie wsparcie i dostosować proces nauki do ich indywidualnych potrzeb. Nauczyciele praktycznej nauki zawodu doradzają zarówno w zakresie nauki, ale również kariery zawodowej. Pomagają im rozwijać umiejętności oraz realizować cele zawodowe. Szkolący mistrzowie będąc bardzo często również lokalnymi przedsiębiorcami, mają możliwość zapewnienia uczniom dostępu nie tylko do praktycznego doświadczenia zawodowego, ale również pokazania tajników prowadzenia własnej działalności gospodarczej, promując przedsiębiorczość wśród młodych ludzi.

Rola Pomorskiej Izby Rzemieślniczej MSP w realizacji nauczenia dualnego w województwie pomorskim:

Pomorska Izba Rzemieślnicza MSP pełni bardzo ważną rolę w rozwijaniu i nadzorowaniu systemu nauczania dualnego. To zaangażowanie obejmuje między innymi współpracę z lokalnymi firmami rzemieślniczymi – pracodawcami w celu zapewnienia uczniom dostępu do praktycznej nauki zawodu. Dzięki temu uczniowie mają okazję zdobyć doświadczenie bezpośrednio w zakładach pracy, gdzie wykwalifikowani rzemieślnicy dzielą się z nimi cennymi wskazówkami dotyczącymi wykonywania danego zawodu.

Pomorska Izba Rzemieślnicza MSP nadzoruje proces nauczania dualnego, zapewniając wysoką jakość edukacji. Poprzez regularne inspekcje i oceny, izba jest w stanie zapewnić, że programy nauczania odpowiadają aktualnym standardom i potrzebom rynku pracy. Ponadto jednym z kluczowych zadań Pomorskiej Izby Rzemieślniczej MSP jest przeprowadzanie egzaminów czeladniczych. Poprzez egzaminy potwierdzone zostają umiejętności i kompetencje zawodowe uczniów w zawodach rzemieślniczych, co stanowi podstawę zatrudnienia dla potencjalnych pracodawców.

Kształcenie zawodowe młodzieży w lokalnych przedsiębiorstwach, wspiera rozwój gospodarczy regionu, tworząc nowe miejsca pracy i przyczyniając się do zwiększenia konkurencyjności lokalnego sektora rzemieślniczego. Wparcie takich form nauki przyczynia się również do zrównoważonego rozwoju regionalnego rynku pracy, kształcąc kadrę pracowników z wysokimi kwalifikacjami. Dzięki temu, lokalne społeczności mogą lepiej wykorzystać swój potencjał ekonomiczny, jednocześnie dbając o środowisko naturalne i pielęgnując tradycje rzemieślnicze.

Pomorska Izba Rzemieślnicza Małych i Średnich Przedsiębiorstw wydaje zaświadczenia, dyplomy i suplementy do świadectw czeladniczych i dyplomów mistrzowskich – Europass (w języku polskim i angielskim). Dokument zawiera szczegółowy opis umiejętności i kompetencji uzyskanych przez posiadacza dyplomu lub świadectwa zawodowego wraz ze wskazaniem zawodów dostępnych do wykonywania. Jest on honorowany na rynku pracy we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Pomorska Izba Rzemieślnicza Małych i Średnich Przedsiębiorstw jest organem prowadzącym zespół szkół pn. Pomorskie Szkoły Rzemiosł im. Wiesława Szajdy w Gdańsku, które rozpoczęły swoją działalność w 2008 roku. Utworzony zespół szkół publicznych, przy ulicy Sobieskiego 90 w Gdańsku mieści się w przestronnym budynku z salą gimnastyczną, siłownią i dogodnie usytuowanym, nowo otwartym w 2014 roku, boiskiem wielofunkcyjnym. W szkole pracuje profesjonalna kadra, a atmosfera jest przyjazna, co dodatkowo sprzyja nauce, pracy i rozwojowi. W skład zespołu szkół wchodzą: Technikum Nr 1 im. Wiesława Szajdy w Gdańsku, Branżowa Szkoła I Stopnia Nr 1 im. Wiesława Szajdy w Gdańsku oraz Liceum Ogólnokształcące dla dorosłych. Uczniowie mogą kształcić się w następujących zawodach: technik informatyk, technik programista, technik grafiki i poligrafii cyfrowej, technik organizacji turystyki, technik fotografii i multimediów, technik usług fryzjerskich, fryzjer, fotograf, cukiernik, piekarz, kucharz, złotnik-jubiler (od 2023 r.) i drukarz offsetowy (od 2023 r.)

Korzyści otrzymania tytułu czeladnika:

Zakończeniem nauki zawodu u rzemieślnika jest egzamin czeladniczy zdawany przed komisją egzaminacyjną izby rzemieślniczej. Egzaminy czeladnicze przeprowadzają tylko i wyłącznie komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych. Jest to oficjalne potwierdzenie umiejętności i kwalifikacji zawodowych ucznia. Otrzymanie tytułu czeladnika daje uczniowi pewność siebie na rynku pracy i udowadnia pracodawcom, że jest gotowy do podjęcia pracy w danym zawodzie.

Uzyskane świadectwo czeladnicze jest państwowym dokumentem potwierdzającym kwalifikacje zawodowe, uznawanym również poza granicami państwa polskiego. Młodociani pracownicy, którzy wybrali dokształcanie teoretyczne w szkole, uzyskują dodatkowo świadectwo ukończenia Branżowej Szkoły I stopnia. Absolwenci mogą kontynuować dalej edukację, np. w branżowej szkole II stopnia lub w liceum, albo od razu rozpocząć karierę zawodową.

Nauczanie w systemie dualnym odpowiada potrzebom aktualnego dynamicznego rynku pracy. Dzięki praktycznemu podejściu do nauki oraz zaangażowaniu Pomorskiej Izby Rzemieślniczej MSP, młodzi ludzie mają szansę na zdobycie solidnych umiejętności zawodowych i osiągnięcie sukcesu w swoich karierach zawodowych. Egzaminy czeladnicze stanowią natomiast ważne narzędzie potwierdzające te umiejętności i otwierające drzwi do dalszego rozwoju zawodowego.

Nauczanie dualne - korzyści dla młodocianych pracowników:

Przygotowanie zawodowe młodocianych pracowników, odbywające się w formie nauki zawodu, trwa 36 m-cy. Nauczanie dualne umożliwia uczniom bezpośrednie wkroczenie do środowiska zawodowego, co pozwala im lepiej zrozumieć specyfikę danego zawodu oraz potrzeby na rynku pracy. Praca w środowisku zawodowym wymaga od uczniów dużej samodyscypliny, punktualności oraz odpowiedzialności w wykonywaniu obowiązków, co prowadzi do ich ogólnego rozwoju osobistego. Dodatkowo uczniowie mają okazję do eksploracji różnych ścieżek zawodowych i wyboru tej, która najlepiej odpowiada ich zainteresowaniom i umiejętnościom. Dużym atutem nauczania dualnego jest również to, że młodociany pracownik otrzymuje od rzemieślnika wynagrodzenie. Minimalne wynagrodzenie jest obliczane w stosunku procentowym do przeciętnego, miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, w poprzednim kwartale, obowiązującego od pierwszego dnia następnego miesiąca po ogłoszeniu przez Prezesa GUS. W pierwszym roku nauki wynosi nie mniej niż 8%, w drugim roku nauki nie mniej niż 9%, a w trzecim roku nauki nie mniej niż 10%. Ukończenie programu nauczania dualnego oraz zdanie egzaminów czeladniczych znacząco zwiększa szanse uczniów na znalezienie stabilnej pracy, co jest szczególnie istotne w obliczu coraz większej konkurencji na rynku pracy.

Nauczanie dualne - korzyści dla przedsiębiorców:

Korzyści dla przedsiębiorców biorących udział w programach nauczania dualnego obejmują zarówno aspekty ekonomiczne, jak i społeczne.

- umożliwiają przedsiębiorcom kształcenie przyszłych pracowników zgodnie z własnymi standardami i potrzebami. Dzięki temu firmy mają pewność, że młodzi ludzie wchodzący na rynek pracy posiadają konkretne umiejętności i wiedzę, które są istotne dla danej branży
- znacząco obniżają koszty szkolenia pracowników, ponieważ część procesu szkoleniowego odbywa się już w ramach edukacji szkolnej
- budują pozytywny wizerunek firmy odpowiedzialnej i zaangażowanej społecznie, co może przyczynić się do zwiększenia lojalności klientów oraz zdobycia wsparcia ze strony lokalnej społeczności
- uczniowie stanowią wartościowy zasób dla firm dzięki swojej świeżej perspektywie na problemy i wyzwania przedsiębiorstwa, co może prowadzić do wprowadzenia nowych, innowacyjnych rozwiązań oraz poprawy efektywności pracy

Podsumowanie:

Nauczanie dualne w rzemiośle, które jest nadzorowane w naszym regionie przez Pomorską Izbą Rzemieślniczą MSP przynosi korzyści zarówno uczniom, jak i przedsiębiorcom. Praktyczna nauka zawodu umożliwia uczniom zdobycie umiejętności zawodowych oraz rozwijanie kompetencji miękkich niezbędnych do osiągnięcia sukcesu zawodowego. Uczniowie zdobywają cenne doświadczenie zawodowe i na bieżąco łączą zdobytą wiedzę teoretyczną z praktyką. Jednocześnie przedsiębiorstwa zyskują wpływ na kształcenie przyszłych pracowników, dopasowując ich kompetencje do swoich potrzeb. Kontynuacja rozwoju i promocji systemu nauczania dualnego stanowi istotny krok w kierunku przygotowania nowego pokolenia pracowników, którzy posiadają kwalifikacje odpowiadające aktualnym potrzebom na rynku pracy.