ROK POMORSKIEGO RZEMIOSŁA – 2025

Z inicjatywy Pomorskiej Izby Rzemieślniczej Małych i Średnich Przedsiębiorstw Sejmik Województwa Pomorskiego jednogłośnie przyjął Uchwałę (30 września br.) ustanawiającą Rok 2025 – Rokiem Pomorskiego Rzemiosła. Impulsem do podjęcia tej inicjatywy jest jubileusz 80-lecia Izby, który przypada właśnie w 2025 roku. Inicjatywa została objęta Patronatami Honorowymi: Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców, Wojewody Pomorskiej, Marszałka Województwa Pomorskiego, Prezydent Miasta Gdańska, Prezesa Związku Rzemiosła Polskiego oraz Przewodniczącego Konwentu Powiatów Województwa Pomorskiego. Przez cały na terenie województwa będą odbywać się różnorodne wydarzenia dotyczące rzemiosła – konferencje, targi edukacyjne, szkolenia i warsztaty, prelekcje, gale, dni rzemiosła, festyny rodzinne i inne. Organizatorami wydarzeń jest Izba oraz cechy rzemieślnicze.

Ustanowienie Roku Pomorskiego Rzemiosła to wyraz uznania dla środowiska rzemieślników i podkreślenie, że rzemiosło i jego dziedzictwo stanowią ważny zasób Pomorza, zaś wkład rzemieślników i organizacji rzemiosła w gospodarczy, społeczny i kulturalny rozwój regionu zasługuje na powszechny szacunek i docenienie. Rok Pomorskiego Rzemiosła stanowi dla środowiska rzemieślników niepowtarzalną szansę na promocję i prezentację rzemiosła. Liczymy, że znacząco przyczyni się do popularyzacji tradycyjnego i nowoczesnego rzemiosła, poszerzenia wiedzy o organizacji rzemiosła i możliwości kształcenia w zawodach rzemieślniczych. Szczególnym aspektem podejmowanych działań będzie właśnie zaprezentowanie młodym osobom szerokiej palety zawodów rzemieślniczych oraz wyboru zawodu w rzemiośle jako atrakcyjnej ścieżki rozwoju kariery zawodowej, gdzie można realizować swoje pasje, talenty i zainteresowania.

Uroczysta inauguracja Roku Pomorskiego Rzemiosła zaplanowana jest na 22 stycznia 2025 roku.

Będziemy Państwa na bieżąco informować o wydarzeniach i inicjatywach – zapraszamy do wspólnego świętowania!

Jako wprowadzenie do Roku Pomorskiego Rzemiosła zapraszamy do lektury artykułu pt. „Pomorska Izba Rzemieślnicza Małych i Średnich Przedsiębiorstw w Gdańsku – łączy tradycję rzemiosła z nowoczesnością”, jaki ukazał się w najnowszym wydaniu (nr 70/2024, strona 38) Gdańskiego Kwartalnika Adwokackiego – wersja online tutaj:

https://issuu.com/ora_gdansk/docs/gka_nr_70

Pomorska Izba Rzemieślnicza Małych i Średnich Przedsiębiorstw w Gdańsku – łączy tradycję rzemiosła z nowoczesnością
 

Pomorska Izba Rzemieślnicza Małych i Średnich Przedsiębiorstw powstała w czerwcu 1945 roku i prowadzi działalność na terenie województwa pomorskiego. Aktualnie zrzesza 22 organizacje cechowe (14 cechów rzemiosł różnych oraz 8 cechów branżowych) oraz 1 spółdzielnię rzemieślniczą. Łącznie w jej szeregach znajduje się blisko 2 tysiące zakładów rzemieślniczych, zatrudniających ponad 15 tysięcy osób. Spośród tych rzemieślniczych firm aż 2/3 to firmy, gdzie zatrudniani i szkoleni są młodociani pracownicy. Pomorska Izba Rzemieślnicza MSP działa na większej części terytorium województwa pomorskiego, ale nie jest jedyną izbą, która działań na Pomorzu. W jego zachodniej części funkcjonuje Izba Rzemiosła i Przedsiębiorczości Pomorza Zachodniego z siedzibą w Słupsku, która swoją działalnością obejmuje 4 powiaty pomorskie: Lębork, Bytów, Człuchów oraz Słupsk jako miasto na prawach powiatu. Natomiast w południowej części województwa pomorskiego istnieje Cech Rzemiosł Różnych w Chojnicach zrzeszony jest w Kujawsko-Pomorskiej Izbie Rzemiosła i Przedsiębiorczości w Bydgoszczy. Brak pokrycia terenów działania izb rzemieślniczych z obowiązującym podziałem administracyjnym występuje w całym kraju. Ogólnie na terenie 16 województw działa dzisiaj ponad 30 izb rzemieślniczych, co jest efektem wcześniejszego podziału administracyjnego kraju.

Organami statutowymi Izby są: Zarząd, Komisja Rewizyjna oraz Odwoławczy Sąd Rzemieślniczy. Prezesem Pomorskiej Izby Rzemieślniczej MSP od 2021 roku jest Zbigniew Stencel, a jego Zastępcami: Tadeusz Zdunek oraz Jerzy Suchomski. Dyrektorem Izby od 2019 roku jest Małgorzata Wokacz-Zaborowska.

Pomorska Izba Rzemieślnicza MSP zrzeszona jest w Związku Rzemiosła Polskiego (ZRP) , który jest najstarszą społeczno-zawodową organizacją samorządu gospodarczego w Polsce, działającą od 1933 roku. W 2001 roku  ZRP otrzymał status reprezentatywnej organizacji pracodawców. ZRP jest również największą strukturą samorządu gospodarczego w Polsce, którą tworzy wraz z regionalnymi, lokalnymi i branżowymi organizacjami rzemiosła – 25 izbami rzemieślniczymi (w tym 1 branżowa), 446 cechami rzemiosł oraz 54 spółdzielniami, łącznie reprezentując ponad 300 tys. mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. ZRP i wszystkie organizacje rzemiosła działają na podstawie Ustawy o rzemiośle z dnia 22 marca 1989 roku. Poza ZRP jako jednostki niezrzeszone działa 9 izb rzemieślniczych, co dopuszcza aktualnie obowiązująca Ustawa o rzemiośle.

Jako organizacja pracodawców ZRP był aktywnym członkiem Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych, a dziś Rady Dialogu Społecznego. Opiniuje założenia i projekty aktów prawnych dotyczących polityki gospodarczej i społecznej: podatków, budżetu państwa, rynku pracy, funduszy UE oraz wynagrodzeń i świadczeń socjalnych. Dzięki temu ZRP ma możliwość działać na rzecz harmonijnego rozwoju gospodarczego i społecznego państwa. ZRP jest członkiem SMEUnited / Crafts & SME in Europe (Rzemiosło oraz Małe i Średnie Przedsiębiorstwa w Europie), czyli tzw. organizacji parasolowej dla organizacji rzemiosła i stowarzyszeń MŚP z krajów europejskich. SMEUnited ma siedzibę w Brukseli i reprezentuje interesy europejskiego rzemiosła, handlu i MŚP na poziomie UE. Ponadto przedstawiciele ZRP od wielu lat reprezentują środowisko polskich pracodawców podczas corocznych sesji Międzynarodowej Organizacji Pracy.

Definicja rzemiosła

Według Ustawy o rzemiośle: „Rzemiosłem jest zawodowe wykonywanie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną, z wykorzystaniem zawodowych kwalifikacji tej osoby i jej pracy własnej, w imieniu własnym i na rachunek tej osoby - jeżeli jest ona mikroprzedsiębiorcą, małym przedsiębiorcą albo średnim przedsiębiorcą (…)”. Rzemiosłem jest także „zawodowe wykonywanie działalności gospodarczej przez różne rodzaje spółek z wykorzystaniem zawodowych kwalifikacji wspólników i ich pracy własnej.”

Zatem główną determinantą rzemiosła są kwalifikacje zawodowe, poświadczone stosownymi dokumentami wskazanymi także w Ustawie. Dodatkowo aktualnie obowiązująca Ustawa ogranicza formy prowadzenia działalności gospodarczej przez rzemieślników, wykluczając z definicji rzemiosła spółki kapitałowe. Stanowi to jedno z największych współczesnych wyzwań w rzemiośle, bowiem wiele firm przekształca się w spółki z o.o., m.in. z uwagi na obowiązujące przepisy podatkowe, co skutkuje wykluczeniem ich z rzemiosła. Środowisko rzemieślników ocenia takie ograniczenie ustawowe za niesprawiedliwe i postuluje zniesienie ograniczeń co do formy prowadzenia działalności gospodarczej, zaś warunkowanie zaliczenia do rzemiosła przede wszystkim na podstawie odpowiednich kwalifikacjach zawodowych i prowadzenia działalności w jednej z branż rzemieślniczych.

Co istotne do roku 1989 rzemieślnicy byli objęci ustawowym obowiązkiem zrzeszania się w cechach i izbach rzemieślniczych. Jednak koniec PRL i nowe demokratyczne uregulowania prawne spowodowały, iż w Polsce nastąpiła wolność zrzeszania się w organizacjach pracodawców czy branżowych (za wyjątkiem części tzw. zawodów regulowanych gdzie mogą obowiązywać stosowne ograniczenia ustawowe), zapisana w Art. 58 i Art. 59 Konstytucji RP. Konsekwentnie zatem Ustawa o rzemiośle zniosła obowiązek zrzeszania się, a efektem tego procesu stał się znaczny ubytek zrzeszonych rzemieślników w szeregach organizacji rzemiosła. Zgodnie z Ustawą o rzemiośle oraz przepisami prawa oświatowego, obowiązek przynależności do organizacji rzemieślniczej aktualnie spoczywa jedynie na rzemieślnikach szkolących i zatrudniających młodocianych pracowników.

Misja Pomorskiej Izby Rzemieślniczej MSP

Pomorska Izba Rzemieślnicza MSP pełni funkcje instytucji otoczenia biznesu. Jej główne zadania to: działania rzecznicze i reprezentowanie interesów rzemieślników wobec administracji państwowej, samorządowej oraz innych instytucji, w tym zagranicznych oraz szeroka promocja pomorskiego rzemiosła. Ponadto Izba aktywnie uczestniczy w dialogu społecznym po stronie pracodawców, bierze udział w wojewódzkich radach zatrudnienia oraz w innych gremiach reprezentujących przedsiębiorców, pracodawców i otoczenie biznesu. Do szczególnie istotnych zadań izby należy sprawowanie nadzoru nad przygotowaniem zawodowym w rzemiośle, organizacja egzaminów i nadawanie kwalifikacji czeladniczych i mistrzowskich w zawodzie. Izba udziela swoim członkom pomocy instruktażowej, doradczej i informacyjnej oraz prowadzi usługi szkoleniowe na rzecz przedsiębiorców oraz potrzeb rynku pracy. Izba realizuje projekty współfinansowane przez Unię Europejską, nakierowane na poprawę i rozwijanie kwalifikacji rzemieślników, dostosowywanie MŚP do aktualnych wymogów i przepisów wynikających z prawa UE, poprawę konkurencyjności firm rzemieślniczych poprzez wdrażanie innowacji, cyfryzacji i automatyzacji w MŚP, ponadto promowanie rzemiosła (m.in. wydarzenia jak Pomorskiego Święto Rzemiosła, czy Gala Pomorskiego Rzemiosła, konferencje, warsztaty i inne), podnoszenie jakości kształcenia zawodowego oraz łączenie biznesu z nauką.

Przedstawiciele Izby są aktywnymi członkami takich gremiów jak: Wojewódzka Rada Dialogu Społecznego, Wojewódzka Pomorska Rada Rynku Pracy, Pomorska Rada Przedsiębiorczości przy Marszałku Województwa, czy Pomorska Rada Oświatowa. Pomorska Izba Rzemieślnicza MSP współpracuje w regionie m.in.: z Urzędem Marszałkowskim Województwa Pomorskiego, Pomorskim Urzędem Wojewódzkim, Wojewódzkim Urzędem Pracy w Gdańsku, Państwową Inspekcją Pracy w Gdańsku, Pomorskim Kuratorium Oświaty, Uniwersytetem Gdańskim, Politechniką Gdańską, cechami i spółdzielniami rzemieślniczymi, organizacjami otoczenia biznesu oraz wieloma innymi instytucjami i organizacjami. Na poziomie ogólnokrajowym Izba współpracuje z ministerstwami odpowiedzialnymi za gospodarkę, przedsiębiorczość czy edukację, Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości i innymi instytucjami zajmującymi się sektorem MŚP. Izba współpracuje także blisko z Biurem Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców, gdzie należy do Rady Przedsiębiorców oraz ma swojego przedstawiciela w Radzie Gospodarczej przy Rzeczniku MŚP. Na poziomie regionalnym partnerem Izby pozostaje Pełnomocnik Terenowy Rzecznika MŚP w Gdańsku .

Pomorska Izba Rzemieślnicza MSP jest też inicjatorem i koordynuje prace Sztabu Pomorskich Przedsiębiorców, który powstał w formule kryzysowej na początku okresu pandemii COVID, ale jego działania decyzją członków zostały rozszerzone na pełne spektrum problematyki dotyczącej przedsiębiorców i prowadzone są do dziś. W składzie Sztabu jest 14 organizacji pracodawców i przedsiębiorców z całego województwa. To jedyna tego typu współpraca na poziomie regionalnym. Sztab Pomorskich Przedsiębiorców podejmuje interwencje w sprawach najważniejszych i najpilniejszych dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej, formułując apele i rekomendacje kierowane do władz centralnych, samorządowych i innych instytucji.

Oświata zawodowa w rzemiośle

Jednym z najważniejszych zadań organizacji rzemieślniczych jest oświata zawodowa. Rzemiosło dysponuje szeroką ofertą szkoleniową i oferuje kształcenie zarówno w nowoczesnych zawodach, jak i rzemiosłach historycznych o unikalnym charakterze artystycznym i rękodzielniczym. Lista zawodów rzemieślniczych to ponad 130 profesji, z czego około 60 zawodów to zawody nauczane w szkołach branżowych. Kształcenie w pozostałych zawodach oferowane jest w formie kursowej, która kończy się egzaminem czeladniczym lub po spełnieniu stosownych wymogów egzaminem mistrzowskim. Obecnie u pracodawców-rzemieślników w całej Polsce szkoli się około 75 tys. uczniów w ponad 130 zawodach. W latach 1945-2018 wydano ponad 2,2 mln świadectw czeladniczych oraz blisko 525 tys. dyplomów mistrzowskich. Pomorska Izba Rzemieślnicza MSP od 1945 roku wydała ponad 128 tysięcy świadectw czeladniczych oraz blisko 23 tysiące dyplomów mistrzowskich. Pomorska Izba Rzemieślnicza MSP, w ramach działalności oświatowej przeprowadza egzaminy zawodowe czeladnicze i mistrzowskie dla osób młodocianych oraz pełnoletnich w 56 zawodach, a w składach komisji egzaminacyjnych łącznie pracuje 230 członków. Osoby szkolące i egzaminatorzy posiadają tytuł mistrza w danym zawodzie, od lat prowadzą własną działalność gospodarczą oraz mają ukończony kurs pedagogiczny dla instruktorów praktycznej nauki zawodu. Rocznie Izba nadaje średnio około 1300 kwalifikacji czeladniczych oraz ponad 100 mistrzowskich.

Organizacje rzemiosła są również organami prowadzącymi szkoły ponadpodstawowe, zarówno niepubliczne, jak i publiczne. Pierwsze szkoły niepubliczne, utworzone z inicjatywy organizacji rzemiosła, pojawiły się już w 1993 roku. Obecnie w Polsce działa 43 branżowych szkół rzemieślniczych, w których kształci się ponad 8 tys. uczniów. Jest to typ szkoły, w której edukacja odbywa się w systemie dualnym, zatem teoria nauczana jest w szkole, a zajęcia praktyczne realizowane są bezpośrednio u rzemieślników – pracodawców w rzeczywistych warunkach pracy.

Pomorska Izba Rzemieślnicza MSP jest organem prowadzącym Pomorskie Szkoły Rzemiosł im. Wiesława Szajdy w Gdańsku przy ul. Sobieskiego 90. Zespół szkół rozpoczął swoją działalność w roku szkolnym 2008/2009, a w jego skład wchodzą: Technikum Nr 1 im. W. Szajdy oraz Branżowa Szkoła pierwszego stopnia Nr 1 im. W. Szajdy. Dzisiaj do szkoły uczęszcza ponad 1000 młodzieży. Uczniowie przygotowywani są odpowiednio do egzaminu maturalnego lub do egzaminów zawodowych. Uczęszczając do Pomorskich Szkół Rzemiosł można odbywać praktyki w najlepszych zakładach pracy w regionie, a po ukończeniu szkoły bez trudu znaleźć pracę w zawodzie – co pokazują badania losów absolwentów szkoły. Pomorskie Szkoły Rzemiosł im. Wiesława Szajdy są jedyną nie tylko w Gdańsku, ale w całym województwie pomorskim szkołą publiczną prowadzoną przez organizację pracodawców. Szkoła kształci w zawodach: technik informatyk, technik programista, technik grafiki i poligrafii cyfrowej, technik fotografii i multimediów, technik usług fryzjerskich, technik organizacji turystyki; fryzjer, fotograf, cukiernik, piekarz, kucharz, złotnik – jubiler.

Na terenie województwa pomorskiego funkcjonują z sukcesami w sumie 4 szkoły rzemiosła, oprócz Gdańska – także szkoły niepubliczne w Słupsku, Lęborku oraz na terenie działalności Izby w Wejherowie: Niepubliczna Szkoła Rzemiosła im. Św. Józefa prowadzona przez Powiatowy Cech Rzemiosł Małych i Średnich Przedsiębiorstw w Wejherowie.

Rzemiosło na Pomorzu, historia Izby i jej siedziby

Rzemiosło było obecne na Pomorzu od wielu stuleci, bowiem badania archeologiczne wskazują, że już w VII wieku istniały w obszarze dzisiejszego Gdańska osada rzemieślniczo – rybacka, czy na terenie dzisiejszego Pucka – osada rzemieślniczo - szkutnicza. Cechy rzemieślnicze oraz gildie kupieckie były pierwszymi organizatorami samorządu gospodarczego w Polsce. Powstały wraz z rozwojem miast, poczynając od XIII wieku. Zadaniem organizacji cechowych była obrona przed nieuczciwą konkurencją, nadzór nad przestrzeganiem etyki zawodowej, organizacja szkoleń i potwierdzanie kwalifikacji zawodowych, utrwalenie nawyków rzetelności oraz uczciwości zawodowej. Silne rzemiosło i kupiectwo w istotny sposób decydowało o zamożności oraz sile ówczesnych miast, biorąc na siebie także obowiązek ich obrony przed zagrożeniami zewnętrznymi. O zasadniczej roli samorządu rzemieślniczego świadczyć może fakt, iż cechy rzemieślnicze przetrwały nieprzerwanie do chwili obecnej i wciąż szczycą się swoją tradycją. W okresie międzywojennym cechy ustanowiły swoją reprezentację na szczeblu regionalnym, w formie powstających izb rzemieślniczych.

Cechy aktualnie funkcjonujące i zrzeszone w Izbie, powstały głównie po II wojnie światowej, choć część z nich ma bardzo długą historię, jak np. Cech Rzeźników i Wędliniarzy, którego początki działania notuje się na I połowę XIV wieku.[1] Izbę Rzemieślniczą w Gdańsku powołano do życia w 1945 roku, dzięki staraniom rzemieślników przybyłych na Wybrzeże z różnych regionów Polski, po zakończeniu działań wojennych. Jednocześnie w pomorskich miastach powiatowych wznowiły działalność dawne, przedwojenne cechy rzemiosł, a także powstały nowe. Były one zrzeszone w gdańskiej izbie. W 1999 roku zmieniono jej statut i nazwę na Pomorska Izba Rzemieślnicza Małych i Średnich Przedsiębiorstw w Gdańsku.

Siedzibą Pomorskiej Izby Rzemieślniczej MSP w Gdańsku jest zabytkowa kamieniczka – Dom Endenów przy ulicy Piwnej 1 oraz przylegające do niego dwie inne kamienice. Wraz z przedprożem były one pierwszymi, odbudowanymi po wojnie budynkami przy ulicy Piwnej. Ich odrestaurowanie rozpoczęło się w 1946 roku, zaś prace budowlane prowadził rzemieślniczy komitet odbudowy na czele z Józefem Langiewiczem ówczesnym Prezesem Izby Rzemieślniczej w Gdańsku oraz Janem Golańskim – Dyrektorem Izby. Remont zakończono w roku 1950 i wówczas kamieniczki, jako Dom Rzemiosła, stały się siedzibą Izby Rzemieślniczej w Gdańsku.

Współpraca międzynarodowa

Pomorska Izba Rzemieślnicza MŚP od ponad 30 lat współpracuje z Izbą Rzemieślniczą z Hamburga. W ramach tego partnerstwa regularnie odbywają się spotkania zarządów oraz wymiana informacji i doświadczeń rzemieślników różnych branż. Szczególny aspekt wzajemnego zainteresowania to tematyka kształcenia dualnego w rzemiośle oraz promocja rzemiosła.

Od ponad 20 lat istnieje bliska, partnerska współpraca 3 izb rzemieślniczych: Pomorskiej Izby Rzemieślniczej MŚP z Gdańska, Izby Rzemieślniczej Dolnej Frankonii z Würzburga oraz Izby Rzemieślniczej Normandii – Calvadosu z Caen. Jest to wyjątkowa formuła trójkąta weimarskiego – kooperacja rzemieślników z Polski, Niemiec i Francji, która opiera się na zaangażowaniu zarządów izb, wspólnych posiedzeniach i inicjatywach oraz debatach nt. aktualnej sytuacji rzemiosła w krajach partnerskich, a także w Unii Europejskiej. Ważną częścią tej formuły współpracy jest wymiana młodych rzemieślników, organizowana co roku przez inną Izbę, podczas której młodzież wspólnie szkoli się w zakładach rzemieślniczych, a towarzyszą temu zajęcia integracyjne, językowe i kulturoznawcze. W ramach partnerstwa prowadzony jest też dialog gospodarczy, czyli spotkania przedsiębiorców z różnych rzemieślniczych branż, podczas których trwa wymiana wiedzy, doświadczeń i dobrych praktyk.

Izba jest także jednym z założycieli i aktywnym członkiem Parlamentu Hanzeatyckiego z siedzibą w Hamburgu, który działa od 1994 roku. Aktualnie Parlament Hanzeatycki zrzesza 55 izb rzemieślniczych, gospodarczych i handlowych oraz stowarzyszeń reprezentujących 475 tysięcy małych i średnich przedsiębiorstw z 13 krajów Europy, skupionych wokół Bałtyku. Członkami Parlamentu Hanzeatyckiego są również 24 uniwersytety i uczelnie wyższe z tego regionu, zajmujące się edukacją oraz badaniami w obszarze MŚP. Taka formuła tworzy unikalną przestrzeń do współpracy biznesu i nauki, czego efektem są dziesiątki zrealizowanych i prowadzonych projektów międzynarodowych, które służyć mają rozwojowi sektora MŚP.

Współczesne rzemiosło na Pomorzu i w Polsce

Rzemieślnicy odgrywali i nadal odgrywają ogromną rolę w rozwoju gospodarczym, społecznym i kulturalnym Pomorza i całego kraju. Dzisiaj pomorskie rzemiosło łączy wielowiekową tradycję z nowoczesnymi technologiami, a rzemieślnicze firmy z sukcesami konkurują na międzynarodowych rynkach. Nowoczesny rzemieślnik to projektant i twórca, który oferuje wysoką jakość usługi, indywidualne podejście i niepowtarzalny produkt.

Mając na uwadze aktualne dane statystyczne,  około 2/3 PKB (67,9%) generowane jest przez przedsiębiorstwa, z czego sektor MŚP stanowi w strukturze przedsiębiorstw aż 99,8% i wytwarza 45,3%.[2] Liczba osób pracujących w sektorze MŚP to blisko 7 mln (6,94 mln), spośród całości osób pracujących w przedsiębiorstwach (tj. 10,23 mln). Według badań przeprowadzonych przez PARP, około 25% wszystkich mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce to firmy z branż rzemieślniczych. Według danych GUS-u liczba aktywnych przedsiębiorstw sektora MŚP w 2021 roku wynosiła w przybliżeniu 2,3 mln. Można więc przyjąć, że rzemiosłem według szerszej definicji tego pojęcia zajmuje się w Polsce około 541 tys. firm, w tym około 353 tys. firm spełnia prawne kryteria rzemiosła.[3] Zatem udział rzemiosła w gospodarce pozostaje znaczący.

Dominującymi branżami w polskim rzemiośle są: budowlana i produkcji materiałów budowlanych, drzewna, tekstylna i odzieżowa, metalowa, elektrotechniczna i elektroniczna oraz spożywcza. Ważnym obszarem jest rzemiosło artystyczne, tak jak na Pomorzu branża złotniczo-jubilerska i bursztyniarska, czy stolarstwo artystyczne.

Firmy rzemieślnicze tak jak cały sektor MŚP, mierzą się w ostatnich latach z wieloma wyzwaniami i trudnościami w prowadzeniu działalności gospodarczej. Ogromnym problemem pozostaje sposób naliczania składki zdrowotnej wprowadzony przepisami programu Polski Ład, który w ocenie sektora MŚP jest bardzo niesprawiedliwy. Ponadto przedsiębiorcy jako jedno z największych utrudnień wskazują niestabilność i nieprzewidywalność przepisów prawnych, w tym zwłaszcza przepisów podatkowych. Wyzwaniem pozostają rosnące koszty wynagrodzeń, stanowiące jedne z głównych obciążeń dla pracodawców, ale także trudna sytuacja na rynku pracy spowodowana brakiem fachowców. Ogromny wpływ na dynamiczny wzrost kosztów prowadzenia działalności gospodarczej w ostatnich latach niewątpliwie miała także ogólnie inflacja, ale zwłaszcza gwałtowny wzrost cen energii, gazu oraz paliwa.

Dla rzemieślników szczególnie istotna pozostaje pilna potrzeba nowelizacji Ustawy o rzemiośle, zwłaszcza w zakresie definicji rzemiosła, bowiem aktualnie Ustawa wyklucza z rzemiosła spółki kapitałowe. Jednocześnie istnieje konieczność podjęcia prac nad nową Ustawa o rzemiośle, która odpowiadać będzie na współczesne wyzwania i warunki prowadzenia działalności gospodarczej.

Rok Pomorskiego Rzemiosła 2025

W 2025 roku Pomorska Izba Rzemieślnicza MSP obchodzić będzie 80-tą rocznicę swojej działalności. Ten jubileusz stał się przyczyną do podjęcia przez Izbę inicjatywy ustanowienia roku 2025 – Rokiem Pomorskiego Rzemiosła. Inicjatywa uzyskała poparcie samorządu i Marszałka Województwa, zaś 30 września 2024 roku Sejmik Województwa Pomorskiego przyjął jednogłośnie Uchwałę w sprawie ustanowienia Roku 2025 – Rokiem Pomorskiego Rzemiosła. W związku z powyższym na rok 2025 zaplanowano szereg wydarzeń w całym województwie, które służyć będą promowaniu pomorskiego rzemiosła.

Pomorska Izba Rzemieślnicza MSP wraz z całą społecznością pomorskiego rzemiosła – serdecznie zaprasza Szanowne Członkinie i Szanownych Członków Pomorskiej Izby Adwokackiej oraz Wszystkich Czytelników Gdańskiego Kwartalnika Adwokackiego – do udziału w wydarzeniach rzemieślniczych, jakie odbywać się będą w 2025 roku (informacje na stronie www.pomorskaizba.pl)

Tekst opracowała: Małgorzata Wokacz-Zaborowska, Dyrektorka Pomorskiej Izby Rzemieślniczej MSP.

W tekście wykorzystano informacje własne Pomorskiej Izby Rzemieślniczej MSP oraz informacje ze strony Związku Rzemiosła Polskiego www.zrp.pl

[1] „70 lat pomorskiego rzemiosła”, autor Jacek Sieński, wyd. Pomorska Izba Rzemieślnicza MSP, 2015.
[2] „Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce 2024”, Autorzy: Paulina Zadura, Jacek Łapiński, Robert Zakrzewski, Paweł Chaber, Joanna Orłowska, Melania Nieć, Wojciech Bednarek, Agnieszka Stajszczak, Małgorzata Wójcik, Albert Wronowski, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, 2024
[3] „Tropami polskiego rzemiosła”,  Autorzy: Anna Kowalewska, Maciej Szałaj, Jolanta Kwiecień, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, 2023