Celem nauki zawodu jest opanowanie przez ucznia - młodocianego pracownika umiejętności praktycznych i teoretycznych w zawodzie i potwierdzenie ich dowodem kwalifikacji -świadectwem czeladniczym, uzyskanym po pozytywnie zdanym egzaminie. Świadectwo to umożliwia zatrudnienie na stanowisku wymagającym kwalifikacji zawodowych w Polsce i krajach UE.
Czas trwania nauki zawodu
Przygotowanie zawodowe młodocianych pracowników odbywające się w formie nauki zawodu trwa 36 m-cy. W wyjątkowych przypadkach izba rzemieślnicza na wniosek ucznia i za zgodą pracodawcy może okres nauki przedłużyć lub skrócić (wzór podania w załączeniu).
Nauka zawodu składa się z dwóch integralnych, równolegle realizowanych części:
praktycznej - zorganizowanej w zakładzie rzemieślniczym (zajęcia praktyczne z młodocianymi pracownikami mogą prowadzić pracodawcy lub zatrudnieni pracownicy posiadający kwalifikacje zawodowe i pedagogiczne), oraz teoretycznej- zorganizowanej w placówce szkolnej.
Aby podjąć naukę zawodu w zakładzie rzemieślniczym uczeń musi spełniać następujące warunki:
- ukończony 15 rok życia,
- ukończona szkoła podstawowa,
- dobre warunki fizyczne i stan zdrowia pozwalający na podjęcie nauki zawodu, a następnie pracy.
Osoba, która ukończyła ośmioletnią szkołę podstawową, niemająca 15 lat, może być zatrudniona na zasadach określonych dla młodocianych w roku kalendarzowym, w którym ukończy 15 lat. Wymaga to uzyskania pozytywnej opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej.
Osoba, która ukończyła 18 lat w trakcie nauki ośmioletniej szkole podstawowej, może być zatrudniona na zasadach określonych dla młodocianych w roku kalendarzowym, w którym ukończyła tę szkołę.
Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego
Podstawą organizacji nauki jest umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego, podpisywana pomiędzy pracodawcą rzemieślnikiem, a uczniem - młodocianym pracownikiem oraz jednym z rodziców lub prawnym opiekunem. W związku z zawartą umową o pracę i faktem uczęszczania do szkoły zawodowej, młody człowiek uzyskuje podwójny status prawny tj. ucznia i pracownika młodocianego lub wyłącznie pracownika młodocianego, jeśli dokształcanie teoretyczne realizowane jest w systemie pozaszkolnym. Młodociani, którzy w okresie nauki zawodu ukończyli 18 lat, do czasu zakończenia nauki i/lub zdania egzaminu traktowani są, jako pracownicy młodociani.
Umowy dla młodocianych dokształcających się w szkołach branżowych I stopnia należy zawierać w okresie przyjmowania kandydatów do szkół ponadpodstawowych. W przypadku, gdy młodociany dokształca się w systemie pozaszkolnym podpisanie umowy może nastąpić w innym terminie.
Wynagrodzenie młodocianego pracownika
W okresie nauki młodociany pracownik podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu i otrzymuje od rzemieślnika wynagrodzenie. Przepisy określają minimalną wysokość wynagrodzenia. Młodocianemu w okresie nauki zawodu oraz przyuczenia do wykonywania określonej pracy przysługuje wynagrodzenie obliczane w stosunku procentowym do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale, obowiązującego od pierwszego dnia następnego miesiąca po ogłoszeniu przez Prezesa GUS.
-w pierwszym roku nauki nie mniej niż 5%,
-w drugim roku nauki nie mniej niż 6%,
-w trzecim roku nauki nie mniej niż 7%.
Zakończeniem nauki zawodu u rzemieślnika jest egzamin czeladniczy zdawany przed komisją egzaminacyjną Izby Rzemieślniczej. (Egzaminy czeladnicze przeprowadzają tylko i wyłącznie komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych ).
Uzyskane świadectwo czeladnicze jest państwowym dokumentem potwierdzającym kwalifikacje zawodowe uznawanym również poza granicami państwa polskiego. Młodociani, którzy wybrali dokształcanie teoretyczne w szkole uzyskują dodatkowo świadectwo ukończenia Branżowej Szkoły I stopnia, co umożliwia im kontynuację nauki w szkole średniej i przystąpienie do egzaminu maturalnego.
Pomorska Izba Rzemieślnicza Małych i Średnich Przedsiębiorstw do każdego wydanego świadectwa czeladniczego wydaje suplement do świadectwa czeladniczego – Europass (w języku polskim i angielskim).
